Powołana do życia na podstawie ustawy „Prawo o szkolnictwie wyższym” Konferencja Rektorów Zawodowych Szkół Polskich jest jedną z dwu konferencji (obok KRASP) ustanowionych jako organizacje działające z upoważnienia ustawowego. Wcześniej istniało kilka konferencji, w tym KRASP czy KRUN; były to jednak instytucje o charakterze pozaustawowym, a tym samym wyposażone w znacznie węższy zakres kompetencji oraz możliwości wpływania na kształtowanie rozwiązań (także prawnych) w zakresie szkolnictwa wyższego.

Powołanie dwu konferencji rektorów związane jest z rozróżnieniem wprowadzonym przez ustawodawcę na dwa typy uczelni: akademickie – mające uprawnienia do nadawania stopnia naukowego doktora oraz zawodowe – prowadzące studia pierwszego lub drugiego stopnia, nie dysponujące takimi uprawnieniami, jednak bez zróżnicowania na uczelnie publiczne i niepubliczne. Nowe konferencje nie reprezentują tym samym dwu różnych rodzajów szkół z punktu widzenia statusu założyciela, jak to było dotąd. Stanowi to bez wątpienia ważny element stopniowego zrównywania obu podmiotów uczestniczących w procesie wyższej edukacji. Z drugiej strony, podział taki budzi pewne zastrzeżenia ze strony publicznych wyższych szkół zawodowych, które obawiają się zdominowania w Konferencji, gdzie większość stanowią szkoły niepubliczne. Obawy te starał się choć częściowo zminimalizować Zjazd Założycielski KRZaSP, na którym podjęto decyzję, by zagwarantować uczelniom publicznym co najmniej jedno miejsce w Prezydium Konferencji, bez względu na liczbę uzyskanych w wyborach głosów. Z uwagi na brak przedstawicieli tych szkół w trakcie przeprowadzania wyborów, a tym samym niezgłoszenie żadnej kandydatury, nie udało się zrealizować tego zapisu. Mam nadzieję, że będzie to możliwe na przewidzianym na marzec Zgromadzeniu Plenarnym. Chciałbym zatem zwrócić się z apelem do Konferencji Rektorów Państwowych Szkół Zawodowych, reprezentującej to środowisko, o rozważenie licznych korzyści płynących z przystąpienia do organizacji wyposażonej ustawowo w szerokie kompetencje opiniodawcze i prawodawcze. Jestem przekonany, że znacznie więcej nas łączy niż dzieli, że będziemy mogli realizować szereg ważnych wspólnych zadań, pozwalających usprawniać proces dydaktyczny i dbać o zabezpieczenie uczelniom zawodowym należnej pozycji w strukturze szkolnictwa wyższego.

Na Zjeździe Założycielskim KRZaSP, 15 grudnia 2005, w którym uczestniczyło ponad 220 rektorów lub pełnomocników reprezentujących uczelnie zawodowe, uchwalono Statut Konferencji, określający m.in. cele i zadania tej organizacji. W oparciu o art. 55 ust. 1 i 2 „Prawa o szkolnictwie wyższym” do celów Konferencji zaliczono: działalność na rzecz integracji środowiska akademickiego w Polsce; wspieranie działań na rzecz tworzenia europejskiego obszaru szkolnictwa wyższego oraz wspieranie innych działań określonych w Deklaracji Bolońskiej; reprezentowanie środowiska uczelni zawodowych wobec władz publicznych oraz innych podmiotów; wyrażanie opinii i przedkładanie wniosków w sprawach dotyczących szkolnictwa wyższego, nauki i kultury, a określonych przepisem art. 55 ustawy; wyrażanie opinii w sprawach dotyczących szkolnictwa wyższego, nauki i kultury z własnej inicjatywy; wspieranie działań promujących stosowanie w środowisku zasad etycznych, wartości akademickich i etosu nauczyciela akademickiego; wspieranie działań zmierzających do doskonalenia procesu dydaktycznego, odpowiedniego poziomu kształcenia studentów oraz rozwoju kadry dydaktycznej.

Z uwagi na zapis ustawy obligujący organy władzy publicznej do konsultowania wszelkich istotnych spraw szkolnictwa wyższego, nauki i kultury oraz żywotnych spraw środowiska akademickiego z konferencjami rektorów, a także na możliwość wyrażania własnych opinii i przedstawiania wniosków, znaczenie i rola obu konferencji jest nie do przecenienia.

13 stycznia 2006 w Warszawie odbyło się pierwsze posiedzenie Prezydium KRZaSP. Przybyli na nie prof. Michał Seweryński, minister edukacji i nauki, a także prof. Stefan Jurga, podsekretarz stanu w MEiN oraz prof. Jan Wojtyła, szef gabinetu politycznego ministra. Przedstawiono cele i zadania współpracy resortu z nową Konferencją, jak również sprawy związane z wprowadzaniem w życie nowej ustawy oraz pracami nad przygotowaniem blisko 40 aktów wykonawczych do ustawy, które następnie zostaną skierowane do konsultacji. Minister zaapelował o wstrzymanie się przez rok z propozycjami nowelizacji „Prawa o szkolnictwie wyższym”, poza koniecznymi poprawkami o charakterze redakcyjnym, zachęcając jednocześnie konferencje rektorów do zgłaszania w ciągu tego roku propozycji przyszłych zmian. Przedstawił także zadania stojące przed resortem, związane m.in. z dalszym przybliżaniem systemu szkolnictwa wyższego w Polsce do założeń Procesu Bolońskiego.

Prezydium dokonało także wyboru czterech wiceprzewodniczących, sekretarza i skarbnika. Wiceprzewodniczącymi zostali: prof. dr hab. Aldona Kamela−Sowińska, rektor WSHiR w Poznaniu, prof. dr hab. Józef Szabłowski, rektor WSFiZ w Białymstoku, dotychczasowy przewodniczący KRUN, prof. dr hab. Grzegorz Janusz, rektor PSW w Puławach oraz prof. dr hab. Waldemar Łazuga, rektor WSNHiD w Poznaniu. Na sekretarza Prezydium wybrano prof. dr. hab. Janusza Pawlikowskiego z Krakowskiej Wyższej Szkoły Promocji Zdrowia, a na skarbnika prof. dr hab. Stanisława Belniaka z Małopolskiej Wyższej Szkoły Ekonomicznej z Tarnowa. Następne posiedzenie Prezydium KRZaSP odbędzie się 22 lutego 2006.