Lek dla pszczół

Naukowcy z UMCS opracowali lek dla pszczół. Stworzone preparaty roślinne mają zastosowanie w leczeniu nosemozy u pszczół oraz poprawy ich odporności. Charakteryzuje je skład oparty wyłącznie o naturalne substancje roślinne, wysoka skuteczność leczenia zakażeń pszczół miodnych grzybami Nosema spp. oraz wzmocnienie ich odporności, wyrażone wzrostem poziomu enzymu biorącego udział w odpowiedzi immunologicznej (oksydazy fenolowej). Na tym etapie badań nie ujawniono żadnych działań niepożądanych. Preparaty stanowią przedmiot zgłoszenia patentowego.

Celem badań było opracowanie skutecznego i nie powodującego skutków ubocznych preparatu roślinnego do zwalczania grzybów z rodzaju Nosema. Nosemoza jest jedną z najbardziej rozpowszechnionych chorób pszczół. Wywołują ją grzyby (Mikrosporydia) z rodzaju Nosema: Nosema apis i Nosema ceranae. Atakują one komórki nabłonka jelita środkowego skutkiem czego jest niedożywienie i osłabienie pszczół. Powoduje to zwiększoną  podatność pszczół na działanie innych patogenów.

Aktualnie w leczeniu nosemozy u pszczół stosuje się antybiotyki na bazie fumagiliny, które wyłącznie hamują chorobę, bez niszczenia samych zarodników Nosema, co w konsekwencji prowadzi do uodpornienia się grzyba na ten antybiotyk. Dodatkowo istnieje zagrożenie przenikania samej fumagiliny lub produktów jej metabolizmu do miodu, dlatego od kilku lat w Europie obowiązuje całkowity zakaz jej stosowania. W leczeniu nosemozy stosowane są również mieszanki ziołowe, jak np. wyciąg z kory dębu, jednakże działanie takich preparatów nie jest dostatecznie skuteczne. Można więc stwierdzić, że nie ma na rynku skutecznej i bezpiecznej metody zwalczania nosemozy u pszczół miodnych.

Opracowane przez naukowców preparaty są nadzieją na skuteczne leczenie chorób pszczelich przede wszystkim poprzez podnoszenie ich odporności. Według światowych danych wymieranie pszczół miodnych to zjawisko na skalę globalną. Problem ten wynika między innymi z niewłaściwego stosowania przez człowieka pestycydów, zbyt ubogiej diety pszczół spowodowanej powszechnie stosowanymi w rolnictwie monokulturami, ale także chorobami grzybowymi, bakteryjnymi oraz pasożytniczymi, które z łatwością atakują osłabione pszczoły doprowadzając do ich wymierania.

Dalsze prace nad rozwojem wynalazku są prowadzone przez naukowców z Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, Uniwersytetu Przyrodniczego w Lublinie oraz Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie. Ze strony UMCS badaniami kieruje dr Aneta Ptaszyńska, z Zakładu Botaniki i Mykologii Wydziału Biologii i Biotechnologii UMCS. Naukowcy deklarują chęć wdrożenia preparatu na rynek. Aktualnie trwają rozmowy z zainteresowanymi przedsiębiorcami.

Dodatkowych informacji w tej sprawie udziela dr Aneta Ptaszyńska, z Zakładu Botaniki i Mykologii Wydziału Biologii i Biotechnologii UMCS, tel.: 605 266 627 (proszę nie publikować numeru).

Aneta Adamska