Jak zatrzymać talenty w Polsce. Szansa dla młodych naukowców

„Nowy Steve Jobs” - takim tytułem  naukowcy zasiadający w jury konkursu E(x)plory okrzyknęli zgodnie Wojtka Różowskiego, licealistę, autora pomysłu na modułowe działanie komputera. Mówi Joanna Gogolińska, dyrektor Fundacji Zaawansowanych Technologii, organizatora programu E(x)plory

Młodych zdolnych i kreatywnych naukowców jest w Polsce więcej. Aby wspierać ich w rozwój i zachęcać, żeby po szkole nie wyjeżdżali za granicę, Fundacja Zaawansowanych Technologii (FZT) organizuje co roku festiwal E(x)plory. Właśnie trwa jego piąta edycja.

 - Nie chodzi nam tylko o to, żeby młodzi nie wyjeżdżali z Polski. Ale przede wszystkim o to, żeby mogli się rozwijać. Oni sami coraz częściej stwierdzają, że chcieliby zostać u nas - mówi Joanna Gogolińska, dyrektor FZT. - Sam program E(x)plory ma przede wszystkim młodych odkrywców wspierać - dodaje.

Wsparcie to główny, nadrzędny cel. Ponadto E(x)plory ma też rozwijać dobre praktyki firm, organizacji i instytucji, poszerzać ich współpracę z młodymi talentami oraz budować i wzmacniać ciekawość świata wśród społeczeństwa. Dlatego E(x)plory to nie tylko konkurs z nagrodami, chociaż te - granty w wysokości 5, 7 i 10 tys. zł -  są niewątpliwie atrakcyjne, ale też organizacja spotkań młodych z naukowcami pracującymi profesjonalnie, mentoring i staże badawczo-naukowe, odbywające się w czasie wakacji na Politechnikach, Uniwersytetach i w najbardziej prestiżowych ośrodkach naukowo-badawczych. Wszystko po to, żeby młodzi badacze - gimnazjaliści, licealiści i uczniowie techników - mogli na własnej skórze poczuć jak pracuje się nad projektami w prawdziwych pracowniach i jak prowadzi się badania.

Wśród partnerów festiwalu można wymienić m.in. Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego, Narodowe Centrum Badań i Rozwoju, czy NBP.

E(x)plory to też pierwszy krok dla młodych do kariery międzynarodowej. Zwycięzcy krajowej edycji konkursu mają niepowtarzalną szansę zaprezentować swoje projekty i wyniki badań na arenie międzynarodowej. Wyjeżdżają z nimi do Holandii, Belgii, Rumunii, czy USA. Dotychczas reprezentacja Polski na międzynarodowych konkursach zdobyła w sumie 22 medale.

Do E(x)plory można zgłaszać projekty z praktycznie każdej dziedziny naukowej; matematyki, biologii, chemii, IT, ochrony środowiska. A także projekty interdyscyplinarne. Co roku pod obrady jury trafia około 200 prac, tworzonych indywidualnie lub w 2-3osobowych zespołach.

Projekt Wojtka Różowskiego wydaje się być szczególnie interesujący, ale takich nowatorskich pomysłów jest więcej. Inne to np. „Total Car Rescue”, czyli system chroniący kierownicę samochodu przed zaśnięciem, opaska „Asystent Ratownika”, czy badania nad wpływem lokalnych hodowli ryb na środowisko naturalne. -  Młodzież zgłasza bardzo różne projekty. Z dziedziny chemii, matematyki, ochrony środowiska - w zależności od zainteresowań i tego, co znaleźli wokół siebie - mówi Gogolińska.

Wojtek skupił się na działaniu, a w zasadzie na tym, jak nie działa komputer. Prowadzi badania nad modularnym system operacyjnym, który ma na celu poprawę funkcjonowania komputera tak, żeby awaria jednego z elementów systemu nie powodowała paraliżu całego systemu. Nie tylko wygrał polską edycję festiwalu E(x)plory 2015, ale też festiwal dla młodych naukowców w Rumunii. Nadal rozwija swój projekt, a że jest dopiero w liceum, eksperci są zdania, że wiele nagród i festiwali dopiero przed nim.