Nowe pieniądze dla najzdolniejszych młodych badaczy

Na pensje sięgające aż do 20 tys. zł brutto miesięcznie i samodzielność naukową mogą liczyć młodzi badacze, którzy zdobędą granty w dwóch nowych programach Fundacji na rzecz Nauki Polskiej – FIRST TEAM i HOMING finansowanych z Programu Operacyjnego Inteligentny Rozwój. Wnioski można składać od dziś do 24 marca br. Łącznie w obu konkursach do zdobycia jest prawie 20 mln zł.

Programy FIRST TEAM i HOMING to oferta dla młodych badaczy, którzy są w jednym z kluczowych momentów kariery naukowej, czyli po doktoracie, i podejmują decyzję odnośnie jej kontynuacji. Poprzez atrakcyjne warunki finansowe i możliwość uzyskania samodzielności naukowej chcemy zachęcić ich do dalszej pracy w obszarze B+R i co najważniejsze – w naszym kraju– mówi dr Tomasz Poprawka, wicedyrektor ds. działalności programowej w FNP.

Szansa dla młodych naukowców i firm

Programy FIRST TEAM i HOMING są skierowane do młodych doktorów (do pięciu lat po doktoracie
z możliwością przedłużenia tego okresu pod pewnymi warunkami do dziewięciu lat po doktoracie).
O dofinansowanie mogą się starać zarówno naukowcy z Polski, jak i z zagranicy (niezależnie od narodowości). Projekty realizowane będą we współpracy z partnerami naukowymi z Polski lub z zagranicy – co jest zachętą do podejmowania nowych lub zacieśniania istniejących już partnerstw, szczególnie przez młodych liderów. Przedmiotem projektów mogą być badania B+R wpisujące się w zakres Krajowych Inteligentnych Specjalizacji, zwłaszcza takie, które dotyczą rozwoju technologii, zaprojektowania produktu czy procesu produkcyjnego, jak również projekty posiadające znaczny potencjał aplikacyjny lub znaczenie dla rozwiązania istotnego problemu naukowego czy społeczno-gospodarczego. Ze wsparcia będą mogły skorzystać także firmy prowadzące działalność w naszym kraju. Mogą one otrzymać nawet do 80% dofinansowania na projekty w oparciu o zasady przyznawania pomocy publicznej.

Pierwsze zespoły

Celem programu FIRST TEAM jest umożliwienie młodym badaczom stworzenie i prowadzenie pierwszego zespołu badawczego. Na badania można zdobyć aż 2 mln zł na okres trzech lat (z możliwością przedłużenia o kolejny rok). Środki te można przeznaczyć m.in. na wynagrodzenia (kierownik projektu może wnioskować o wynagrodzenie miesięczne aż do 20 tys. zł brutto, młody doktor – może otrzymywać do 15 tys. zł brutto miesięcznie, doktorant do 8 tys. zł brutto, a student nawet do 4 tys. zł brutto), prace zlecone (podwykonawstwo), stypendia (od 1,5 tys. zł do 4,5 tys. zł brutto), szkolenia i staże w ramach rozwoju kadr oraz na pokrycie szeregu pozostałych kosztów związanych z prowadzeniem prac B+R. Dodatkowo w ramach programu będzie możliwość zdobycia środków (w trybie konkursowym) na zakup aparatury badawczej. Projekty mogą być realizowane w jednostkach naukowych, przedsiębiorstwach lub konsorcjach naukowo-przemysłowych w Polsce.

Przeciwko drenażowi mózgów

Program HOMING ma na celu zachęcenie badaczy przebywających za granicą do odbycia stażu podoktorskiego w Polsce lub powrót do kraju.

Fundacja od zawsze stała na stanowisku, że naukowcy powinni być mobilni, zdobywać doświadczenie za granicą, ale – mieć również godne warunki do powrotu do Polski. Program HOMING ma zapewnić im „miękkie lądowanie” w naszym kraju. Równocześnie program ten jest odpowiedzią na stale rosnące zainteresowanie naukowców z zagranicy Polską, jako atrakcyjnym miejscem do prowadzenia badań – dodaje dr Tomasz Poprawka.

Wysokość finansowania projektów, jakie można uzyskać w tym programie to 800 tys. zł na dwa lata.
W odróżnieniu od programu FIRST TEAM, projekty HOMING mają co do zasady charakter indywidualnych staży podoktorskich, ale ich kierownicy mogą zaangażować dodatkowe osoby do realizacji zaplanowanych prac B+R. Środki w ramach grantu mogą pokryć koszty wynagrodzeń (program dopuszcza wynagrodzenie miesięczne brutto dla kierownika projektu do 17,5 tys. zł), prac zleconych (podwykonawstwa), stypendiów, szkoleń i staży w ramach rozwoju kadr oraz szeregu pozostałych kosztów związanych z prowadzeniem prac B+R.  Projekty mogą być realizowane w jednostkach naukowych lub przedsiębiorstwach w Polsce.

Nabór wniosków do obu programów trwa od 15 lutego br. do 24 marca br. Kolejne konkursy zostaną ogłoszone w drugiej połowie sierpnia br.

Założenia nowych programów FIRST TEAM i HOMING opierają się na wykorzystaniu najlepszych doświadczeń Fundacji z wcześniej realizowanych programów, a zwłaszcza FOCUS, HOMING/POWROTY oraz HOMING PLUS.

W ramach programu FOCUS Fundacja wspierała młodych badaczy w zakładaniu swoich pierwszych interdyscyplinarnych zespołów badawczych. Program ten, realizowany w latach 2006 – 2010 był pionierską i unikatową jak na tamten okres propozycją dla osób na wczesnym etapie kariery naukowej.  Jego efektem było powstanie 23 zespołów, w których (łącznie z liderami) zaangażowanych było prawie 80 młodych badaczy. Jedną z beneficjentek tego programu jest m.in. dr hab. Dorota Rosińska z Uniwersytetu Zielonogórskiego, współautorka ogłoszonego właśnie przełomowego odkrycia dotyczącego fal grawitacyjnych; a także dr Justyna Olko-Bajer z Wydziału Artes Liberales UW i prof. Maciej Konacki, astronom z UMK w Toruniu, jedni z 13 polskich laureatów ERC (Starting Grants).

Nowy program HOMING to natomiast bezpośrednia kontynuacja programów HOMING/POWROTY (realizowanego w latach 2006-2011 i współfinansowanego ze środków Norweskiego Mechanizmu Finansowego EOG) i HOMING PLUS (2010-1015, współfinansowanego ze środków POIG). Zarówno dotychczasowe programy, jak i ten najnowszy mają zachęcać młodych badaczy do przyjazdu do Polski w celu prowadzenia badań. Dzięki programom Homing/Powroty i Homing Plus udało się zachęcić do przyjazdu do naszego kraju ponad 180 młodych uczonych. Kolejnym programem, który miał podobne założenia był program stypendialny (finansowany ze środków własnych FNP) skierowany do naukowców zagranicznych, realizowany wspólnie z Fundacją Popierania Nauki – Kasą im. Józefa Mianowskiego w latach 1994-2011. Dzięki niemu w naszym kraju badania prowadziło ponad 730 obcokrajowców, zwłaszcza ze wschodu Europy.

Krótkie charakterystyki nowych programów

W programie FIRST TEAM można zdobyć środki na finansowanie pierwszych zespołów badawczych prowadzonych przez młodych doktorów (niezależnie od ich narodowości). Przedmiotem projektów, realizowanych obowiązkowo we współpracy z partnerem naukowym (krajowym lub zagranicznym), mogą być prace B+R o dużym potencjale aplikacyjnym bądź przełomowym znaczeniu naukowym zwłaszcza z zakresu Krajowej Inteligentnej Specjalizacji. W ramach programu finansowane będą projekty trwające do 3 lat (z możliwością przedłużenia o 1 rok). Zaleca się, aby budżet projektu nie przekroczył 2.000.000 zł. Projekty mogą być realizowane w jednostkach naukowych, przedsiębiorstwach albo konsorcjach naukowo-przemysłowych w Polsce. Otwarcie naboru wniosków do pierwszego konkursu nastąpi 15 lutego. Termin składania aplikacji do 24 marca.

Program HOMING to oferta dla młodych doktorów chcących wrócić lub przyjechać do Polski do pracy naukowej z zagranicy. Finansowanie w tym programie będzie dotyczyło projektów o charakterze staży podoktorskich realizowanych z udziałem partnera naukowego, których przedmiotem będą prace B+R o dużym potencjale aplikacyjnym bądź przełomowym znaczeniu naukowym zwłaszcza z zakresu Krajowej Inteligentnej Specjalizacji. W ramach programu finansowane będą projekty trwające do 2 lat (bez możliwości przedłużenia). Zaleca się, aby budżet projektu nie przekroczył 800.000 zł. Projekty mogą być realizowane w jednostkach naukowych bądź przedsiębiorstwach. Otwarcie naboru wniosków do pierwszego konkursu nastąpi 15 lutego. Termin składania aplikacji do 24 marca.