Popularyzatorzy Nauki 2016

Z pasją i w przystępny sposób przybliżają społeczeństwu nawet najbardziej skomplikowane zagadnienia naukowe. Teraz zostali laureatami w konkursie Popularyzator Nauki 2016 organizowanym przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego, a także serwis PAP Nauka w Polsce. Nagrodzeni zostali prof. Bogusław Pawłowski, dr Piotr Sułkowski, prof. Wojciech Dindorf, Chemiczne Koło Naukowe „Flogiston”, Wydział Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego i Zdzisław Cozac.

– Fantastycznych naukowców mamy w Polsce wielu. A wśród nich tymi, którzy są crème de la crème, są popularyzatorzy nauki – ci, którzy oprócz uprawiania nauki potrafią jeszcze opowiadać o niej z pasją. A to jest bardzo trudne – powiedział podczas wręczania wyróżnień Piotr Dardziński, wiceminister w resorcie nauki.

Nagrodę główną – za całokształt działalności związanej z popularyzacją – Kapituła pod przewodnictwem prof. Michała Kleibera przyznała prof. Bogusławowi Pawłowskiemu z Uniwersytetu Wrocławskiego.

Jako naukowiec profesor zajmuje się przede wszystkim ewolucją człowieka. Wiedzę upowszechnia od ponad 20 lat, udzielając wywiadów i samemu pisząc artykuły. Ma na koncie ponad 150 dużych tekstów w prasie, dziesiątki wystąpień w radiu i telewizji. W mediach i na festiwalach nauki profesor opowiada o tym, skąd się wzięliśmy - i dlaczego jesteśmy tacy, jacy jesteśmy.

Kapituła wybierała też laureatów w pięciu podstawowych kategoriach: Naukowiec; Animator; Instytucja, Zespół i Media.

W kategorii Naukowiec zwyciężył w tym roku dr Piotr Sułkowski z Wydziału Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego, który od 2013 r. koordynuje projekt "Zapytaj fizyka". Za pośrednictwem tego portalu każdy może przesłać pytanie do fizyków, którzy najprościej jak się da spróbują na to pytanie odpowiedzieć. W portalu można już znaleźć odpowiedzi na ponad 600 pytań. "W ostatnim roku odpowiedzieliśmy na ok. 300 pytań, czyli prawie codziennie pojawiała się jedna odpowiedź" - opowiada laureat nagrody.

Ważnym elementem projektu "Zapytaj fizyka" jest cykl wykładów – spotkań z ważnymi postaciami ze świata fizyki, jakie cyklicznie odbywają się na Wydziale Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego. Od 2015 r. odbyło się kilkanaście wykładów - wśród wykładowców byli m.in. profesorowie: Aleksander Wolszczan, Michał Heller, John Ellis, Agnieszka Zalewska, Andrzej Kajetan Wróblewski czy prof. Roger Penrose.

W kategorii Animator nagroda trafiła do prof. Wojciecha Dindorfa. Ten emerytowany nauczyciel popularyzacją nauki zajmuje się od 65 lat, prowadząc publiczne pokazy z fizyki w Polsce i za granicą. Jest też autorem serii 10 płyt pt. "Doświadczenia Wojciecha Dindorfa". Na swoim koncie ma ponad sto publikacji, m.in. w The Physics Teacher dostępnym w bibliotekach akademickich całego świata.

Wydział Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego został nagrodzony w kategorii Instytucja. Jako samodzielna jednostka wydział powstał w 1969 roku i od początku zajmował się upowszechnianiem nauki. Organizowane przez FUW wydarzenia związane z popularyzacją wiedzy, pozwalają szerokiemu kręgowi zainteresowanych na lepsze zrozumienie świata i zastosowań współczesnych osiągnięć naukowych. Każdego roku w wydarzeniach popularyzatorskich organizowanych na Wydziale Fizyki UW uczestniczy około 15 tys. osób. FUW ma na koncie m.in. portal "Zapytaj fizyka", Letnią Szkołę Fizyki, "Fizyczną karuzelę", niezliczone wykłady otwarte i pokazy w laboratoriach. Każdego roku w wydarzeniach popularyzatorskich organizowanych przez specjalistów placówki uczestniczy około 15 tys. osób.

W kategorii Zespół tytuł Popularyzatora Nauki 2016 przypadł Chemicznemu Kołu Naukowemu „Flogiston”, które działa przy Wydziale Chemicznym Politechniki Warszawskiej od 15 lat, i od samego początku zajmuje się popularyzowaniem nauki. Flogiston jest pomysłodawcą i organizatorem Międzynarodowego Kongresu Młodych Chemików "YoungChem" dla studentów, doktorantów i młodych naukowców z całego świata. Członkowie koła zorganizowali cztery edycje Festiwalu Nauki "Skołowany Weekend", a w ramach codziennej działalności organizują pokazy i warsztaty dla. Są obecni w mediach.

W kategorii Media nagrodę otrzymał Zdzisław Cozac, autor cyklu filmów popularnonaukowych - "Tajemnice początków Polski". Na cykl składa się pięć produkcji, dotyczących głównie średniowiecznej historii naszego kraju. Film prezentuje najnowsze ustalenia naukowców na temat chrztu Mieszka oraz chrystianizacji państwa pierwszych Piastów. Zdzisław Cozac przygotowuje właśnie kolejną produkcję w cyklu - dotyczącą Piastów poszerzających Wielkopolskie terytoria.

Kapituła konkursu zdecydowała się też przyznać dwa wyróżnienia. Jedno z nich trafiło do dr Magdaleny Osial. Członkowie Kapituły docenili w ten sposób jej autorski projekt "Manufaktura Naukowców, czyli Uniwersytet Każdego Wieku". Celem projektu jest zainteresowanie dzieci i młodzieży naukami ścisłymi, promowanie zawodu naukowca oraz zachęcenie seniorów do wspólnej nauki z wnuczętami spędzającymi czas pod ich opieką.

Drugie wyróżnienie otrzymała red. Karolina Głowacka, która popularyzuje naukę w radiu od 7-8 lat. W "Radiowej Akademii Nauk" na antenie Radia TOK FM co tydzień podejmuje bieżące, gorące tematy ze świata nauki, rozmawia o odkryciach polskich naukowców, ale też kwestiach dotyczących szkolnictwa wyższego itp. Z kolei w sobotnie poranki prowadzi audycje popularnonaukowe nieco lżejsze, głównie dotyczące przyrody lub naukowo-technologiczne.

Jak co roku redakcja PAP – Nauka w Polsce przyznała też pozaregulaminowe Wyróżnienie im. red. Tomasza Trzcińskiego za wzorcową politykę informacyjną. Otrzymała ją Katarzyna Nowicka, rzeczniczka prasowa Centrum Nauki Kopernik w Warszawie.

Konkurs "Popularyzator Nauki", organizowany od 2005 r., jest najstarszym i najbardziej prestiżowym w Polsce konkursem, w którym nagradzani są uczeni, ludzie mediów, instytucje oraz społecznicy, których pasją jest dzielenie się wiedzą i odsłanianie tajemnic współczesnej nauki w sposób przystępny dla każdego.

Wśród dotychczasowych laureatów konkursu są m.in.: filozof przyrody ks. prof. Michał Heller, neurobiolog prof. Jerzy Vetulani, autor telewizyjnych programów popularnonaukowych red. Wiktor Niedzicki, archeolog prof. Andrzej Kokowski, a także instytucje takie jak Centrum Nauki Kopernik, Polska Akademia Dzieci czy Instytut Biologii Doświadczalnej im. M. Nenckiego.

Źródło: MNiSW

fot. Leszek Szymański/ PAP