Minister nauki apeluje o podpisanie „Paktu dla Horyzontu 2020”
Pakt ma zmotywować polskich uczonych do sięgania po środki z programu Horyzont 2020 – największego w historii programu finansowania badań naukowych i innowacji w Unii Europejskiej. By zachęcić rektorów uczelni, dyrektorów instytutów badawczych oraz instytutów naukowych Polskiej Akademii Nauk do walki o prawie 80 mld euro, minister nauki prof. Lena Kolarska-Bobińska proponuje wspólne działania w ramach Paktu. Przystąpienie do niego to zobowiązanie do wspierania i aktywizacji zespołów badawczych w pozyskiwaniu pieniędzy z Brukseli.
„Zwiększanie udziału polskich naukowców i przedsiębiorców w kolejnym programie ramowym finansowania badań naukowych w Unii Europejskiej jest jednym z kluczowych celów Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Otwiera to bowiem nowe szanse dla polskiej nauki, dla Polski” – napisała w liście do rektorów uczelni i dyrektorów instytutów pozauczelnianych prof. Lena Kolarska-Bobińska.
Minister nauki zwróciła się w nim również z prośbą do szkół wyższych, instytutów oraz poszczególnych wydziałów o sygnowanie „Paktu dla Horyzontu 2020”, który pod koniec maja został zaprezentowany przedstawicielom środowiska naukowego i akademickiego. Na zorganizowanej wtedy w Warszawie z inicjatywy minister konferencji „Horyzont 2020: wyzwania i szanse dla polskiej nauki” ponad 300 osób rozmawiało o zaangażowaniu i sukcesach Polski w europejskich programach naukowych.
„Wypracowaliśmy Pakt dla Horyzontu 2020, w którym uwzględnione zostały zobowiązania Ministerstwa do stworzenia efektywnego systemu wspierania instytucji naukowych i naukowców, podejmujących wysiłek konkurowania o międzynarodowe granty badawcze. Dokument zawiera również propozycje działań na poziomie uczelni i instytutów, które będą stymulować aktywniejsze uczestnictwo polskich badaczy i przedsiębiorców w kolejnym programie ramowym” – pisze w liście do uczelni minister nauki.
Prof. Lena Kolarska-Bobińska podkreśla, że tylko wspólnie z uczelniami oraz instytutami badawczymi i naukowymi możemy stworzyć skuteczny system zachęt i wsparcia na poziomie administracyjnym, organizacyjnym i merytorycznym. Zmiany, o które zaapelowała minister nauki w swoim liście, dotyczą m.in. motywacji i wsparcia organizacyjnego uczonych, w tym utworzenia jednostek, działów wspomagających naukowców w pisaniu i składaniu grantów. Chodzi też o wdrożenie systemu ocen i wynagradzania pracowników za uczestnictwo, recenzowanie i sukcesy w Horyzoncie 2020 oraz o zapewnienie możliwości elastycznego kształtowania obciążeń dydaktycznych dla pracowników realizujących granty z Horyzontu 2020.
Ze swej strony MNiSW zaplanowało z kolei szereg działań, które mają niwelować bariery organizacyjne utrudniające pozyskiwanie pieniędzy z budżetu Horyzontu 2020. Trwają prace nad usprawnieniem działalności Krajowego Punktu Kontaktowego oraz 11 Regionalnych Punktów Kontaktowych. Zmieniony został model pracy zatrudnionych w nich ekspertów – oprócz działań informacyjnych w większym stopniu mają oni teraz koncentrować się na wspieraniu (mentoringu i coachingu) projektodawców. Największa zmiana polegać ma jednak na obowiązkowej ewaluacji projektu przez doświadczonych ekspertów jeszcze przed jego złożeniem w konkursie europejskim. Pozwoli to usunąć błędy i poprawić jakość składanych propozycji.
Powstaje też portal informujący o trybie i zasadach konkursów w Horyzoncie 2020 – będzie można znaleźć na nim informacje o dobrych praktykach uczelni i instytutów badawczych, nakierowanych na wspieranie udziału Polski w programie. Jesienią odbędzie się z kolei 10 konferencji regionalnych w głównych miastach akademickich w Polsce, kierowanych szeroko do środowiska naukowego – podczas nich omawiane będą możliwości, jakie stwarza Horyzont 2020, oraz dostępne na poziomie krajowym fundusze strukturalne na badania, rozwój i innowacje (B+R+I).
W działania na rzecz większego pozyskania funduszy z Horyzontu 2020 zaangażowane zostały także agencje rządowe. Narodowe Centrum Nauki (NCN), wykorzystując trzyletnie doświadczenie w finansowaniu badań podstawowych, ma zidentyfikować najsilniejsze zespoły naukowe i projekty badawcze w Polsce. One bowiem mają szczególnie duże szanse na finansowanie europejskie. Zespoły te będą mogły liczyć na indywidualne wsparcie w przygotowaniu wniosków do Europejskiej Rady ds. Badań Naukowych (European Research Council, ERC) i w konkursach Horyzontu 2020. Narodowe Centrum Nauki przeprowadzać będzie też warsztaty z ekspertami ERC i Komisji Europejskiej. Zarówno NCN, jak i Narodowe Centrum Badań i Rozwoju (NCBR) są zaangażowane w liczne inicjatywy europejskie, będą więc pomostem do budowy konsorcjów dla Horyzontu 2020.
Lista sygnatariuszy „Paktu dla Horyzontu 2020” będzie na bieżąco aktualizowana i prezentowana na stronach internetowych Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego.
Źródło: MNiSW