Laureat z Danii

Zwycięzcą tegorocznej edycji The International Stefan Banach Prize for a Doctoral Dissertation in the Mathematical Sciences został Duńczyk – dr Dan Petersen z Uniwersytetu w Kopenhadze. Nagrodzona rozprawa nosi tytuł „Topology of moduli spaces and operads” i została napisana pod kierunkiem prof. Carela Fabera w KTH Royal Institute of Technology w Sztokholmie. Zawiera ona algebraiczny i geometryczny opisu rodzin wszystkich powierzchni ze strukturą zespoloną i spełniających pewne naturalne założenia.

Jury pod przewodnictwem prof. dr hab. Anny Zdunik z Uniwersytetu Warszawskiego przeanalizowało 21 rozpraw doktorskich z Europy Środkowowschodniej (7 prac z Polski, 3 ze Szwecji, 3 z Ukrainy, po 2 prace z Norwegii, Słowacji i Węgier i po 1 z Czech i Estonii), wszystkie na bardzo wysokim poziomie.

W pierwszym etapie konkursu nominowano do nagrody następujące osoby: Maciej Dołęga (Uniwersytet Wrocławski), Michał Goliński (Uniwersytet Adama Mickiewicza w Poznaniu), Michał Pilipczuk (Uniwersytet w Bergen), Dan Petersen (KTH Royal Institute of Technology, Szwecja), Ewelina Zatorska (Uniwersytet Warszawski).

Następnie, po dyskusji merytorycznej nad osiągnięciami naukowymi pięciu wytypowanych kandydatów, w wyniku tajnego głosowania jury podjęło jednomyślną decyzję o przyznaniu Nagrody dr Petersenowi.

– Rozprawa ma motywacje w fizycznej teorii struny, w myśl której modelem cząsteczek materii nie są punkty, lecz struny (sznurki) poruszające się w przestrzeni. Torem ruchu struny, np. pod wpływem siły grawitacji,  jest więc nie krzywa, lecz powierzchnia (np. powierzchnia kuli, torus lub precel). Powierzchnie występujące w teorii struny mają dodatkowe struktury geometryczne, a mianowicie mogą być parametryzowane liczbami zespolonymi (bardziej precyzyjnie są powierzchniami Riemanna). Przedmiotem rozprawy jest badanie zbioru (klas równoważności)  struktur geometrycznych występujących na danej powierzchni, który sam okazuje się posiadać bogatą strukturę geometryczną i nazywa się przestrzenią moduli. Rozprawa składa się z kilku prac opublikowanych w czołowych czasopismach matematycznych. Wyniki autora dotyczą związków topologicznych własności przestrzeni moduli z przeżywającą renesans teorią operadów, należącą do klasyki topologii algebraicznej. Obok nowych wyników dotyczących geometrii i topologii  przestrzeni moduli, autor podał nowe dowody klasycznych twierdzeń, a także rozstrzygnął hipotezy postawione przez wybitnych matematyków – mówi prof. Stefan Jackowski z Uniwersytetu Warszawskiego.

– Bardzo cieszy nas fakt, że zwycięzcą VI edycji konkursu został skandynawski matematyk. Dwa lata temu Międzynarodową Nagrodę Banacha zdobył Węgier pracujący w Anglii, rok temu Polak, który swój staż naukowy odbywał w Norwegii – mówi Jan Smela Prezes firmy Ericpol, notabene absolwent uczelni, w której pracę doktorską bronił dr Petersen. – Dobry oddźwięk na naszą inicjatywę w zagranicznych kręgach naukowych to nobilitacja i motywacja, by wspierać nauki matematyczne. Ich ranga w Polsce powinna rosnąć i zachęcać wszystkich uzdolnionych ludzi do przyjazdu do Polski – dodaje prezes Smela.

Uroczyste wręczenie nagrody odbędzie się podczas Joint Meeting of the German Mathematical Society (DMV) and the Polish Mathematical Society (PTM), 17-20 września 2014 w Poznaniu. Laureat otrzyma najwyższą w historii konkursu Nagrodę o wartości 25 tysięcy złotych.

Jan Malkiewicz