Uniwersytety liderami w zdobywaniu grantów z NCN
Narodowe Centrum Nauki w ciągu roku przyznało 2,4 tys. grantów wartych ponad miliard złotych. Najwięcej pieniędzy z tej puli trafiło do UW, UJ i UAM w Poznaniu. Coraz lepiej finansowana jest humanistyka – tak wynika z raportu NCN, podsumowującego 2013 r.
Narodowe Centrum Nauki (powołane w 2010 r.) rozdziela granty na badania podstawowe, czyli prace naukowe eksperymentalne lub teoretyczne, które mają na celu zdobycie nowej wiedzy o podstawach zjawisk i obserwowalnych faktów. W 2013 r. Centrum zakwalifikowało do finansowania 2433 projekty badawcze, staże i stypendia na łączną kwotę ponad 1 mld zł. Rozstrzygnęło 14 konkursów i ogłosiło 13 nowych.
– Badania podstawowe to fundament nauki – mówi prof. Lena Kolarska-Bobińska, minister nauki i szkolnictwa wyższego. – Szukanie odpowiedzi na pytania zaspokajające naukową ciekawość lub stawianie pytań jeszcze niepostawionych, to często punkt wyjścia do wynalezienia nowych leków, skutecznych metod leczenia chorób albo do wprowadzenia nowych produktów na rynek. Dlatego, kiedy mówimy o tym, że nauka jest motorem innowacyjnej gospodarki, nie możemy zapominać o dużym potencjale badań podstawowych dla budowania dobrobytu społecznego – podkreśla minister nauki.
Liderami w zdobywaniu grantów z NCN są uniwersytety. Na pierwszych trzech miejscach pod względem liczby wniosków zakwalifikowanych do finansowania są: Uniwersytet Warszawski (280), Uniwersytet Jagielloński (263) oraz Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu (129). Natomiast biorąc pod uwagę przyznaną kwotę finansowania, na pierwszym miejscu jest Uniwersytet Jagielloński (ponad 115 mln zł). Z kolei najwyższy współczynnik sukcesu w ubieganiu się o granty ma Instytut Fizyki PAN (60 proc.).
W 2013 r. zwiększone zostały nakłady na finansowanie projektów w zakresie nauk humanistycznych, społecznych i o sztuce. Przeznaczono na nie 169,1 mln zł, podczas gdy w 2012 r. było to 147,1 mln zł. Wśród ciekawych projektów wymienić można np. badania dr Agnieszki Grzelak z SGH, poświęcone standardom ochrony danych osobowych, które powinny być zachowywane przez sądy i policję. NCN finansuje także badania polskich archeologów. Grant otrzymał np. projekt naukowy kierowany przez dra Miłosza Giersza z UW, którego polsko-peruwiańska ekipa archeologiczna odkryła cenny grobowiec preinkaski. Tytuł finansowanego projektu to: „Pochodzenie, status społeczny i tradycje grzebalne elit prekolumbijskiej kultury Huari na północnym wybrzeżu Peru”.
Narodowe Centrum Nauki konsekwentnie wspiera młodych naukowców. Aż połowa wniosków zakwalifikowanych do finansowania jest kierowana przez młodych badaczy, co stanowi wynik ponad dwukrotnie większy niż obowiązujące NCN ustawowo 20%.
W raporcie za 2013 r. znajduje się także informacja o procesie oceny wniosków. NCN odnotowuje, że w 2013 r. nastąpił znaczny wzrost liczby ekspertów zagranicznych – z 1348 w 2012 r. do 2937 w 2013 r., co oznacza, że w 2012 r. stanowili oni 19% ogółu ekspertów zewnętrznych zaangażowanych w drugim etapie oceny, zaś w 2013 r. aż 40%.
– Narodowe Centrum Nauki przykłada ogromną wagę do rzetelnego informowania naukowców, pracowników administracji jednostek naukowych, a także społeczeństwa o sposobach działania centrum, rodzajach oferowanych konkursów, ich wynikach, a także kosztach funkcjonowania agencji. Staramy się też pokazywać sylwetki naszych beneficjentów i propagować osiągnięcia polskiej nauki. Cele te realizuje nasz doroczny raport oraz inne dokumenty, w tym roczniki i inne zestawienia statystyczne, dostępne także na stronie internetowej NCN – mówi o wydanym przez NCN raporcie prof. Andrzej Jajszczyk, dyrektor NCN.
NCN