Zawód tłumacza – jak przedrzeć się przez gąszcz konkurentów?

Coraz więcej Polaków deklaruje znajomość języka obcego w stopniu bardzo dobrym, a w kategorii wysokiej znajomości języka angielskiego Polska plasuje się w ścisłej czołówce krajów europejskich, wyprzedzając przy tym Belgię, Niemcy i Szwajcarię. Jednak w kontaktach biznesowych wciąż niezastąpione są profesjonalne tłumaczenia.  Gwarantują one najwyższą jakość komunikowanych treści, co decyduje o ich skuteczności. Szczególnie w ramach międzynarodowej współpracy. Tłumacz we współczesnym biznesie odgrywa więc niebagatelną rolę. Jednak rozwój w tym zawodzie jest bardzo wymagający, a konkurencja – ogromna.

Wobec ciągłego wzrostu gospodarczego oraz stale przybywających zagranicznych partnerów biznesowych, profesjonalne tłumaczenia stanowią dziś nieodzowny warunek efektywnie prowadzonego biznesu. Stąd też rynek tłumaczeniowy w Polsce wciąż dynamicznie się rozwija. W 2012 roku wartość tego rynku w skali globalnej wzrosła o 12%, a według szacunków do roku 2015 osiągnie on wartość około 47 mld USD.

Prestiżowa, ale wymagająca profesja

Znajomość języka obcego to tylko połowa dobrego przekładu. Zadaniem tłumacza jest jak najlepsze przekazanie myśli autora, zatem dbałość nie tylko o gramatykę, ale również odpowiedni styl. Tak samo ważna jest znajomość językowych niuansów, jak również wielka erudycja, znajomość kultury, obyczajowości, życia codziennego innego narodu.

Dużą trudność stanowią bez wątpienia zwroty idiomatyczne i przysłowia ludowe, często nie mające swych odpowiedników w innym języku. Potrzebna tu niezwykła wszechstronność, korzystanie z wielu źródeł, konsultacje z ekspertami, tygodnie ciężkiej pracy, które mają zaowocować bezbłędnie przygotowanym tekstem. Jak bardzo jest to odpowiedzialny i wpływowy zawód może świadczyć chociażby przykład Andersa Bodegårda, tłumacza Wisławy Szymborskiej na język szwedzki, o którym Noblistka powiedziała, że to jemu właśnie zawdzięcza otrzymanie prestiżowego wyróżnienia.

Według danych CEIDG w Polsce funkcjonuje ponad 60 tysięcy firm tłumaczeniowych. Na rynku tłumaczeń to cena odgrywa największą rolę - zlecenia otrzymują zapewniający najatrakcyjniejsze cenowo usługi (oczywiście nierzadko niskiej cenie odpowiada też niska jakość przetłumaczonego tekstu). W tej sytuacji młodzi adepci sztuki translatorskiej muszą odpowiedzieć sobie na zasadnicze pytanie:

Jak się wybić ponad konkurencję?

Studia filologiczne czy lingwistyczne to podstawa. Jednak rynek jest zróżnicowany i rozdrobniony, co oznacza, że już nie wystarczy pochwalić się dyplomem uczelni wyższej. Nawet osobom pracującym w zawodzie wyrobienie własnej marki zajmuje dużo więcej czasu niż choćby pięć lat temu. O swój warsztat należy zatroszczyć się jak najszybciej i – niczym w grze komputerowej – cierpliwie zbierać punkty do swego doświadczenia. A źródeł takowych nie brakuje. Jednym z nich są rozmaite konkursy językowe, które najlepiej weryfikują posiadane umiejętności. Są nie tylko formą sprawdzenia, ale również szansą dla najlepszych – aby rozwinąć, poszerzyć swoją wiedzę, ale też postawić pierwsze kroki na drodze zawodowej.

W najbliższym czasie studenci kierunków językowych i lingwistycznych będą mogli sprawdzić swoje translatorskie umiejętności w II edycji konkursu lingwistycznego „Tłumacze na start!”, prowadzonego przez agencję tłumaczeń i szkołę językową Skrivanek, nad którym patronat honorowy objął British Council. Konkurs ma na celu ułatwić rozpoczęcie tej trudnej, acz satysfakcjonującej drogi zawodowej, jak również zapoznać młodych adeptów zawodu ze specyfiką tłumaczeń biznesowych.

Konkurs przeprowadzany jest w dwóch etapach. Potrwa od 15 października do 21 listopada 2014 roku. Przyszli translatorzy zmierzą się z tekstami o tematyce biznesowej (marketing, prawo, ekonomia), które trzeba będzie przełożyć z angielskiego na polski. Na podstawie wyników pierwszego etapu każda uczelnia biorąca udział w konkursie wyłoni trzy najlepsze osoby, które zostaną zaproszone do finałowego spotkania. Finaliści zmierzą się z tłumaczeniem jednej strony tekstu o tematyce biznesowej bez pomocy słowników i Internetu.

Zwycięzca konkursu odbędzie praktyki zawodowe w Skrivanku z otwartą drogą do nawiązania długofalowej współpracy. Wśród nagród przewidziana jest możliwość zdobycia profesjonalnego certyfikatu językowego w British Council oraz roczna licencja na naukę wybranego języka obcego metodą Rosetta Stone Advantage. Do współpracy przy organizacji konkursu do tej pory zgłosiło się jedenaście uczelni: Wyższa Szkoła Turystyki i Języków Obcych w Warszawie, Szkoła Wyższa Psychologii Społecznej, Uniwersytet Marii Curie Skłodowskiej, Uniwersytet Wrocławski, Uniwersytet Mikołaja Kopernika, Państwowa Wyższa Szkoła Informatyki i Przedsiębiorczości w Łomży, Uniwersytet Warszawski (IKLA oraz Instytut Anglistyki), Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach, Uniwersytet Rzeszowski, Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Elblągu oraz Wyższa Szkoła Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie. Do konkursu mogą przystąpić studenci uczelni partnerskich. Konkurs wspierają dwie organizacje studenckie PSRP, AEGEE Warszawa oraz portal Jows.pl. Zgłoszenia do konkursu uczelnie przyjmują do 31 października. Drugi etap i rozstrzygnięcie konkursu nastąpi 21 listopada 2014 roku.

– Zainteresowanie pracą w branży translatorskiej z roku na rok nabiera rozpędu. Praktyki to dobry pomysł na postawienie pierwszych kroków na rynku, zmierzenie się z pierwszymi wielkimi wyzwaniami i sprawdzenie uzyskanej na studiach wiedzy w praktyce. To rodzi wiele możliwości i owocuje szybszym dostosowaniem się do warunków tego specyficznego i bardzo wymagającego rynku. Po zakończeniu praktyki student zyskuje satysfakcję i możliwość realizowania swoich planów, natomiast organizator praktyk – kolejnego podwykonawcę lub pracownika – wyjaśnia to Łukasz Słowikowski specjalista ds. marketingu, Skrivanek Sp. z o. o.

– Pierwsza edycja tego projektu pokazała nam w sposób nader dobitny, jak ważne jest, aby takie inicjatywy się w Polsce pojawiały. W związku z ubiegłorocznym konkursem zgłosiło się do nas ponad 150 młodych osób zainteresowanych rozwojem swoich kompetencji lingwistycznych oraz pracą w charakterze tłumacza. Wybraliśmy i nagrodziliśmy autorki pięciu najlepszych tłumaczeń. W tym roku ponownie dajemy szansę młodym ludziom na wyjątkowy start na rynku pracy – dodaje Agnieszka Garbolińska, koordynator konkursu.

Sylwia Hornowska