Nowy pozasłoneczny system planetarny

Międzynarodowy zespół badaczy kierowany przez dr. Radosława Poleskiego, laureata programu START 2010 i 2011, odkrył nowy pozasłoneczny system planetarny. Praca opisująca wyniki badań została opublikowana w prestiżowym czasopiśmie naukowym „Astrophysical Journal”.

Nowa planeta nosi nazwę OGLE-2008-BLG-092Lb. Jej odkrycie może być jednym z przełomowych momentów w poznawaniu pozasłonecznych układów planetarnych. W dokonaniu odkrycia uczestniczyło wielu astronomów, również laureatów programów Fundacji, z prowadzonego w Obserwatorium Astronomicznym Uniwersytetu Warszawskiego projektu OGLE.

W naszej galaktyce astronomowie do tej pory odkryli około dwóch tysięcy planet pozasłonecznych. Są to odpowiedniki gazowych olbrzymów typu Jowisza w naszym Układzie Słonecznym lub planet skalistych typu Ziemi. Dotychczas nie udało się jednak odkryć planet podobnych do Urana lub Neptuna, które stanowią w Układzie Słonecznym odrębną grupę olbrzymów lodowych. Nowo odkryta planeta jest pierwszym pozasłonecznym obiektem tego typu – bliźniakiem Urana.

– Nowo odkryta planeta znajduje się w unikalnym, niezwykle ciekawym układzie składającym się z dwóch gwiazd. Okrąża jeden ze składników układu podwójnego, ale druga gwiazda jest na tyle blisko, że może zaburzać orbitę bliźniaka Urana – mówi doktor Radosław Poleski – pierwszy autor pracy, członek zespołu OGLE.

Odkrycie planety OGLE-2008-BLG-092Lb być może przyczyni się do wyjaśnienia zagadkowego położenia Urana i Neptuna w naszym Układzie Słonecznym, bowiem planety te okrążają Słońce po orbitach dużo większych niż odległości, w których mogły powstać. Modele sugerują bowiem, że planety te uformowały się znacznie bliżej Słońca.

– Jednym z możliwych wyjaśnień jest założenie, że rzeczywiście powstały one bliżej, ale zostały wypchnięte ze swoich początkowych orbit przez Jowisza i Saturna – mówi profesor Andrew Gould z Uniwersytetu Stanowego Ohio, współautor pracy. Niewykluczone jednak, że istnienie planet takich jak OGLE-2008-BLG-092Lb związane jest z wpływem pobliskiej gwiazdy. Być może pewnego rodzaju zaburzenia są niezbędne do uformowania się planet podobnych do Urana i Neptuna – dodaje.

Układ podwójny gwiazd, OGLE-2008-BLG-092L, leży w Drodze Mlecznej w kierunku gwiazdozbioru Strzelca. Gwiazda, wokół której krąży planeta ma masę 2/3 masy naszego Słońca, a druga 1/6 jego masy. Planeta ma masę cztery razy większą niż Uran, ale okrąża swoją gwiazdę w niemal dokładnie takiej odległości jak Uran okrąża Słońce.

Astronomowie zarejestrowali ten pozasłoneczny system planetarny dzięki zjawisku zwanemu mikrosoczewkowaniem grawitacyjnym. Zachodzi ono, gdy siła grawitacji gwiazdy zakrzywia światło bardziej odległego obiektu i wzmacnia je niczym soczewka.

Wszystkie obserwacje wykonano Teleskopem Warszawskim o średnicy zwierciadła 1,3 metra, znajdującym się w Obserwatorium Las Campanas w Chile.

Źródło: FNP http://www.fnp.org.pl/laureaci-fundacji-odkryli-nowa-planete/