Efektywne publikowanie naukowe

Niska rozpoznawalność wyników badań polskich naukowców na świecie jest powszechnym problemem naszych środowisk badawczych. Polska zajmuje obecnie 19. miejsce w rankingu ilości publikowanych artykułów według SCImago Journal & Country Rank (http://www.scimagojr.com/countryrank.php) i znajduje się za takimi krajami, jak Tajwan czy Korea Południowa. O jakości nauki w danym państwie czy ośrodku badawczym nie świadczy jednak ilość publikowanych artykułów naukowych, a to jak często odwołują się do nich inni badacze. Tak rozumiana jakość publikowanych wyników badań jest mierzona przez tzw. indeks Hirscha (Hirsch, J. E., 2005, An index to quantify an individual’s scientific research output, PNAS 102 (46): 16569–16572). Dla Polski wskaźnik ten wynosi 258 i jest bardzo niski w porównaniu z przodującymi Stanami Zjednoczonymi (1229), ale również z takimi krajami jak: Wielka Brytania (750), Niemcy (657), Francja (604), Włochy (515) czy Hiszpania (412). Co więcej, niektóre z krajów publikujących znacznie mniej artykułów niż Polska są dużo częściej cytowane przez naukowców, o czym świadczy wysoki indeks Hirscha: Belgia (398), Izrael (368), Austria (336) oraz Dania (373).

Jednym z mechanizmów mających na celu poprawę tej sytuacji jest reforma szkolnictwa wyższego wprowadzająca nowe procedury przyznawania habilitacji i grantów badawczych oparte na promocji jakości publikacji naukowych, a nie ich ilości. Mechanizm ten wymusza na badaczach publikowanie w renomowanych czasopismach o zasięgu międzynarodowym. Jak pokazuje doświadczenie i wyniki rankingów, nasi naukowcy nie są efektywni w tej dziedzinie, co może wynikać z obawy przed obowiązkiem poddania artykułu rygorystycznej ocenie recenzenta. W rzeczywistości, w wielu przypadkach duża część uwag recenzenta dotyczy sposobu przedstawienia wyników, a nie samych badań. Dlatego, odpowiednia wiedza i doświadczenie w dziedzinie publikowania wyników badań naukowych pozwalają znacznie zwiększyć szanse na sukces i akceptację artykułu w renomowanym czasopiśmie.

Wśród naukowców na świecie, powszechnym zwyczajem jest korzystanie z pomocy zewnętrznych firm zapewniających wstępną recenzję artykułu, oraz ich korektę językową. Od niedawna jest to możliwe również w Polsce. Firma AMBER EDITING (www.amberediting.pl) proponuje pomoc w przygotowaniu artykułu do recenzji w wysoko punktowanych czasopismach naukowych. Jest to jedyna tego typu firma w kraju, której oferta kompleksowej usługi obejmuje anonimową recenzję wykonaną przez pracownika renomowanej zagranicznej uczelni, korektę gramatyczną wykonaną przez brytyjskiego korektora oraz, w razie potrzeby, tłumaczenie polskiego tekstu na język angielski.

Grzegorz Liśkiewicz