Warszawa, 14 lutego 2011 r.



W Darmstadt niedaleko Frankfurtu za kwotę ponad miliarda euro zostanie wybudowany w ciągu sześciu lat kompleks akceleratorów tworzący Ośrodek Badań Antyprotonami i Jonami (Facilty for Antiproiton and Ion Research - FAIR). Dzięki zderzaniu antyprotonów i jonów w wiązkach o intensywnościach dotąd niedostępnych, laboratorium otworzy nowy etap badań nad różnymi formami materii. Będą między innymi możliwe badania nad materią znajdującą się w warunkach ekstremalnych gęstości i temperatur jakie panowały na różnych etapach ewolucji Wszechświata i nadal lokalnie występują. Przewidywane są także badania bardzo praktyczne dla potrzeb energetyki, medycyny, przyszłych misji kosmicznych czy inżynierii materiałowej.

Na terenie przyszłego laboratorium jeszcze rosną drzewa, ale już dziś fizycy i konstruktorzy planują podział zadań i przyszłe zamówienia. Przedsięwzięcie w 3/4 będzie finansowane ze środków niemieckich. Pozostały koszt ma zostać pokryty przez kilka krajów europejskich, Chiny oraz Indie. W dużej części będą to dostawy urządzeń infrastruktury badawczej ośrodka. 10 lutego odbyło się pierwsze zebranie komisji zajmującej się ustalaniem wkładów aparaturowych   poszczególnych krajów. „Polska zamierza dostarczyć aparaturę kriogeniczną o wartości bliskiej 18 milionów euro” – wyjaśnia profesor Tomasz Matulewicz, dyrektor Instytutu Fizyki Doświadczalnej Wydziału Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego, który na spotkaniu w Darmstadt reprezentował Krajowe Konsorcjum FEMTOFIZYKA (KKF) zrzeszające 13 polskich ośrodków akademickich i instytucji badawczych zainteresowanych udziałem ich naukowców w tym projekcie.   „Założenia koncepcyjne dotyczące realizacji polskiego wkładu w budowę akceleratorów FAIR opracowuje zespół z Politechniki Wrocławskiej, sprzęt wykonają polskie firmy znane już na rynku z wysoko zaawansowanych technologii, które m.in. budowały instalacje w laboratorium CERN w Genewie” – dodaje naukowiec.

W przygotowywaniu założeń do projektu FAIR uczestniczyło 2500 naukowców z 44 krajów. Docelowo przy eksperymentach i analizie danych ma pracować około 3000 naukowców z całego świata w tym ponad 100 z Polski. „Dzięki powstaniu FAIR nauka polska zyska pełnoprawny dostęp do laboratorium o światowym poziomie, a polscy studenci i doktoranci będą mogli gromadzić tam materiał badawczy do swoich dysertacji oraz zdobywać doświadczenia badawcze ” – zapewnia koordynator KKF prof. Zbigniew Majka z Wydziału Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej Uniwersytetu Jagiellońskiego.


W grudniu 2010 r. Rząd Polski skierował do Sejmu projekt ustawy o ratyfikacji Konwencji dotyczącej budowy i funkcjonowania Ośrodka Badań Antyprotonami i Jonami w Europie. Projekt ustawy ratyfikującej jednomyślnie zaakceptowały sejmowe Komisje Edukacji, Nauki i Młodzieży oraz Spaw Zagranicznych. Konwencję FAIR ratyfikowało już kilka krajów, a kolejne zamierzają uczynić to w niedalekiej przyszłości. Projekt zyskuje kolejnych uczestników. Ostatnio Słowenia zgłosiła zamiar dołączenia do tego grona, deklarując wstępnie udział w wysokości 12 milionów euro.


Fizyka i astronomia na Uniwersytecie Warszawskim pojawiły się w 1816 roku w ramach ówczesnego Wydziału Filozofii. W roku 1825 powstało Obserwatorium Astronomiczne. Obecnie w skład Wydziału Fizyki UW wchodzą Instytuty: Fizyki Doświadczalnej, Fizyki Teoretycznej, Geofizyki, Katedra Metod Matematycznych oraz Obserwatorium Astronomiczne. Badania pokrywają niemal wszystkie dziedziny współczesnej fizyki, w skalach od kwantowej do kosmologicznej. Kadra naukowo-dydaktyczna Wydziału składa się z ponad 200 nauczycieli akademickich, wśród których jest 70 pracowników z tytułem profesora. Na Wydziale Fizyki UW studiuje prawie 700 studentów i ok. 150 doktorantów.



POWIĄZANE STRONY WWW:

http://www.fair-center.org/
Strona ośrodka FAIR

http://zefir.if.uj.edu.pl/drupal/kkf/
Strona Krajowego Konsorcjum FEMTOFIZYKA

http://www.fuw.edu.pl/
Strona Wydziału Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego.

http://www.fuw.edu.pl/informacje-prasowe.html
Serwis prasowy Wydziału Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego.



dr Marek Pawłowski
Pełnomocnik Dziekana Wydziału Fizyki UW
d/s upowszechniania wyników badań