Quadrocopter nad lasem
Współczesne leśnictwo to nie tylko piła i siekiera. Narzędzia stosowane przez leśników w zagospodarowaniu lasu są dziś znacznie bardziej wyrafinowane. Mówiono o nich podczas V Międzynarodowej konferencji naukowej Użytkowanie maszyn leśnych – badania naukowe i dydaktyka, zorganizowanej przez Katedrę Mechanizacji Prac Leśnych UR pod auspicjami Komisji Nauk Rolniczych, Leśnych i Weterynaryjnych PAU.
Referaty obejmowały niemal cały obszar techniki leśnej, poczynając od urządzeń do uszlachetniania materiału siewnego, poprzez maszyny szkółkarskie, maszyny do przygotowania powierzchni zrębowych do odnowienia, maszyny do pozyskania i zrywki drewna, a na urządzeniach do konserwacji dróg leśnych kończąc. W dziedzinie pozyskania drewna naukowcy przestają się interesować technologiami ręczno-maszynowymi, za to coraz bardziej nastawiają się na technologie związane z wykorzystaniem maszyn wielooperacyjnych.
Pojawiło się też kilka nowych zagadnień, m.in.: mechanizacja przesadzania drzew starszych i analiza uwarunkowań techniczno-ekonomicznych wykorzystania biomasy do celów energetycznych. Dr Jacek Brzózko (SGGW) przedstawił możliwości zastosowania w leśnictwie bezzałogowego statku powietrznego, tzw. quadrocoptera. Moduł latający posiada 4 śmigła nośne, napędzane silnikami elektrycznymi. Pojemność akumulatorów starcza na 15 minut lotu o maksymalnym pułapie 150 metrów. Łatwość sterowania w powietrzu zapewnia zastosowanie układów automatycznego utrzymywania pozycji. Quadrocopter można wyposażyć w aparat fotograficzny lub kamerę cyfrową. W leśnictwie może on służyć do określania gradacji szkodników lub stanu górnych pięter lasu, a także oceny sytuacji poklęskowej drzewostanów: wielkości uszkodzonej powierzchni leśnej, liczby uszkodzonych gniazd, dominującego kierunku ułożenia złomów lub wywrotów. To przykład transferu technologii militarnych do zastosowań cywilnych.
Prof. Józef Walczyk oraz dr inż. Krzysztof Słowiński (UR Kraków) zaprezentowali wyniki badań z zakresu eksploatacji maszyn do prac w szkółkach leśnych z zastosowaniem sterowników GSM-GPS. Sterownik pojazdowy to urządzenie wyposażone w odbiornik GPS i modem GSM z funkcją GPRS. Sterowniki takie w autach dostawczych i karetkach pogotowia pozwalają m.in. na dokładną lokalizację poszczególnych aut floty, kontrolę prędkości jazdy i zużycia paliwa itp. Dzięki zamontowaniu sterownika w ciągniku uniwersalnym, doposażonym w szereg czujników mierzących w sposób ciągły parametry jego pracy, możliwa jest analiza: poślizgu kół ciągnika, zużycia paliwa przy określonych pracach, wykorzystania rocznego ciągnika agregatowanego z poszczególnymi maszynami, wydajności maszyn i innych parametrów eksploatacyjnych. Dotychczas wymagało to wielogodzinnych badań terenowych oraz tworzenia tzw. fotografii dnia roboczego, czyli np. filmowania pracującego agregatu, w celu określenia czasów niezbędnych na realizację danego zabiegu agrotechnicznego z uwzględnieniem czynności obsługowych, naprawczych, regulacyjnych i innych. Zastosowanie technologii GPS-GSM umożliwia automatyczny pomiar wspomnianych parametrów i przekazywania danych pomiarowych za pośrednictwem sieci telefonii komórkowej na serwer, gdzie mogą być analizowane w dowolnym czasie przez osoby posiadające specjalny klucz i dostęp do sieci internetowej.
Paweł Tylek