Jest druga strategia

3 lutego poznaliśmy drugą strategię rozwoju szkolnictwa wyższego do roku 2020. Zaprezentowali ją przedstawiciele konsorcjum firmy konsultingowej Ernst&Young i Instytutu Badań nad Gospodarką Rynkową, które wygrało ministerialny przetarg na jej przygotowanie. Szefem konsorcjum jest prof. Krzysztof Rybiński z E&Y, kierownikiem merytorycznym prof. Stefan Jackowski z UW (patrz: wywiad na str. 18), menedżerem projektu dr Piotr Ciżkowicz z E&Y, a IBnGR reprezentuje dr Bohdan Wyżnikiewicz. Wcześniej, 7 stycznia, zaprezentowana została diagnoza stanu polskiego szkolnictwa. Wśród wielu zestawień wskazywano, że w porównaniu z innymi krajami udział naszego sektora niepublicznego jest bardzo duży. Współczynnik skolaryzacji, liczony inaczej niż to się czyni zazwyczaj – czyli w odniesieniu do grupy 20-29, a nie 19-24 lata – wynosi 31 proc. i plasuje nas powyżej średniej europejskiej – 24,8. Ale przed nami są np. Słowenia (33 proc.) czy mająca najwyższy wskaźnik Finlandia (43 proc.). Polskie uczelnie zatrudniają niemal wyłącznie własnych doktorów (UJ i UW – 90 proc.), podczas gdy w Niemczech jest to 8 proc., w Wlk. Brytanii 9, we Francji 53. 25 największych uczelni publicznych, kształcących 44 proc. studentów, otrzymuje 84 proc. nakładów na badania naukowe. Łącznie (z budżetu i spoza budżetu) nakłady na szkolnictwo wyższe w stosunku do PKB są na poziomie średniej europejskiej – ok. 1,3 proc., ale stosunkowo wysoki jest udział środków prywatnych. Płacący za studia (uczelnie niepubliczne i studia niestacjonarne w uczelniach publicznych) to 58 proc. wszystkich studentów. Przedstawiona strategia proponuje cały szereg nowych rozwiązań. Zamiast studiów stacjonarnych i zaocznych byłyby studia w trybie standardowymi i przedłużonym – ten sam program, ale w mniejszym wymiarze tygodniowo, za to rozłożony na większą liczbę semestrów. Utworzenie (lub przekształcenie istniejących uczelni zawodowych i akademickich) kolegiów akademickich (college) kształcących szeroko, multidyscyplinarnie na studiach licencjackich oraz uczelnie badawczych kształcące na II i III stopniu i o wiele bardziej skoncentrowane na badaniach naukowych. To uczelnie zapisywałyby w statutach, czy dla zatrudnienia na stanowisku prof. nadzwyczajnego będą wymagały habilitacji, a prof. zwyczajnego tytułu profesora. Powstałaby Krajowa Agencja Szkolnictwa Wyższego, która w sposób kontraktowy finansowałaby studia w trybie standardowym – zarówno w uczelniach publicznych, jak i niepublicznych – i one byłyby bezpłatne. Studia w trybie przedłużonym byłyby płatne w obu typach uczelni. Minister, a nie parlament powoływałby, przekształcał i likwidował uczelnie publiczne. Kadra akademicka mogłaby za zgodą rektora podejmować pracę u innego pracodawcy, co najwyżej na 1/2 etatu. Rektora powoływałaby rada powiernicza, a senat opiniowałby kwestie naukowe. Likwidacja stypendiów za wyniki w nauce i przeznaczenie tych środków na stypendia socjalne wypłacane w systemie pomocy socjalnej, a nie w uczelniach. Inne propozycje to: zwiększenia mobilności studentów i kadry m.in. poprzez zakaz zatrudniania własnych doktorów przez 2 lata, staże podoktorskie, wymóg mobilności profesorów oraz utworzenie Krajowej Agencji Wymiany Akademickiej. Więcej informacji na stronie www.uczelnie2020.pl. Obecnie będą trwały konsultacje zaproponowanych rozwiązań, w tym ocena propozycji przez instytucje międzynarodowe, a w marcu zostanie przedstawiona końcowa wersja strategii. Pobierz strategię Pobierz prezentację