Mchy Antarktydy

Według powszechnie panującej opinii Antarktyda jest krainą lodu i śniegu, zasiedloną tylko przez morskie ptaki i ssaki. Mało kto wie, że posiada ona bujnie rozwiniętą roślinność, zwłaszcza w strefie przybrzeżnej, w której dominują mszaki i porosty. Rośliny kwiatowe są tu reprezentowane tylko przez dwa gatunki, występujące w rejonie Półwyspy Antarktycznego. „The Illustrated Moss Flora of Antartica” Ryszarda Ochyry, Ronalda I. LewisA Smitha i Haliny Bednarek-Ochyry (2008) jest obszerną monografią taksonomiczno-fitogeograficzną poświęconą florze mchów Antarktydy, wydaną przez renomowane w świecie brytyjskie wydawnictwo Cambridge University Press. To pierwszy w historii pełny opis flory mchów całej Antarktydy, jedyna nowoczesna ich monografia na południowej półkuli, a zarazem jedyna taka kontynentalna monografia wydana w ostatnim półwieczu. Warto dodać, iż obok „Flory wątrobowców Antarktyki” („The Liverwort Flora of Antarctica”), opublikowanej w 2000 r. przez tych samych autorów, jest to jedyna „Flora” całego kontynentu opracowana przez polskich badaczy. Monografia zawiera klucze do oznaczania, opisy i tablice analityczne 111 gatunków i 2 odmian mchów stwierdzonych na Antarktydzie, oryginalne mapy ich rozmieszczenia na tym kontynencie i w świecie, uwagi taksonomiczne, informacje o reprodukcji oraz szczegółowe dane ekologiczne na temat każdego gatunku. Oparta jest ona na krytycznym zbadaniu wszystkich dostępnych historycznych i współczesnych materiałów zielnikowych (ponad 10 tys. okazów zdeponowanych w zielnikach całego świata), w tym typów nomenklatorycznych wszystkich taksonów mchów opisanych z Antarktydy, a także na własnych obserwacjach i doświadczeniach wyniesionych z badań terenowych mchów na tym obszarze. W części wstępnej przedstawiona jest dokładna historia badań botanicznych w Antarktyce, syntetyczne ujęcie problemów ekologicznych i fitogeograficznych antarktycznych mchów oraz problemy ich ochrony. „The Illustrated Moss Flora of Antartica” jest podstawowym opracowaniem umożliwiającym oznaczenie mchów Antarktydy. Ponieważ precyzyjna identyfikacja materiałów leży u podstaw wszelkich prac biologicznych, opracowanie to cieszy się szerokim zainteresowaniem w całym świecie, co wynika z faktu coraz większego zainteresowania badaniami środowiska przyrodniczego Antarktydy, które osiągnęły kulminację w Międzynarodowym Roku Polarnym (2007-09). Wpisuje się ono również znakomicie w prowadzone w skali globalnej prace nad różnorodnością biologiczną, a od większości prac mających czysto inwentaryzacyjny charakter różni się krytycznym zbadaniem od strony taksonomicznej wszystkich gatunków mchów stwierdzonych na siódmym kontynencie. Antarktyda była ostatnim odkrytym i zbadanym przez człowieka kontynentem, ale jest pierwszym i jedynym mającym najnowocześniejsze opracowanie głównych składników flory roślin lądowych.